Oto krzywa, pokazująca „zależność wydajności pracy naukowej od wieku”. Jest to kadr z filmu „Iluminacja”, w reżyserii Krzysztofa Zanussiego. Zestawienie to jest więc sprzed około 40-50 lat (dziś nawet średnia życia jest inna). Oczywiście można to interpretować, iż nie odnosi się to generalnie do wyżyn intelektualnych w życiu człowieka, a jedynie do efektów pracy naukowej, która ma swój tryb, czas i jest uwikłana w zależności przyczyn i skutków toku edukacji. Praca naukowa charakteryzuje się długim okresem pobierania nauki. Magisterium nie musi być niczym odkrywczym, a jedynie rzetelnym opisem, zestawieniem. To przed doktoratem stawia się takie wymaganie, cel badawczy. Dlatego po wielu latach „brania” następuje okres „dawania” i stąd wyższa liczba publikacji w późniejszym wieku. Jeśli jednak częściowo pokusić się o przeciągnięcie tego wykresu na życie każdego człowieka, niezależnie od tego czy zajmuje się nauką, czy nie, to nic tłumaczyć nie trzeba. Oczywiście ...