Shakespeare o Polakach

Szekspir o Polsce.

Wklejka z Wikipedii:

https://pl.wikipedia.org/wiki/William_Szekspir#Polonica_w_sztukach_Williama_Szekspira

Polonica w sztukach Williama Szekspira

Pierwsza wzmianka o Polsce pojawia się w Komedii omyłek. Drumio z Syrakuz opisując otyłą kobietę stwierdza:

Komedia omyłek Akt III, Scena II, Przekład Stanisława Barańczaka

...gdyby z jej szmat wycisnąć łój starczyłoby świeczek na polską zimę

Wyrażenie polska zima występuje tu w znaczeniu zimy długiej i surowej.
Najwięcej nawiązań do Polski pojawia się w Hamlecie. W I scenie aktu I, Horacy opisując Hamletowi wygląd Ducha, nawiązuje do wojen polsko-duńskich:

Hamlet Akt I, Scena I, Przekład Stanisława Barańczaka

...Z tym samym marsem na czole wydawał Rozkazy, aby rozgromić Polaków, Ciągnących na nas saniami przez lody

Fragment ten był interpretowany w różny sposób. Występujące w oryginale słowo Pollax często tłumaczono jako Polacy (Polacks), ale też jako poleaxe – topór bojowy^[30]. Z tego względu w niektórych tłumaczeniach ten polski wątek się nie pojawia np.

Hamlet Akt I, Scena I, Przekład Witolda Chwalewika

...Toporem z sań chwyconym o lód grzmotnął

Scena IV IV aktu Hamleta rozpoczyna się przemarszem wojsk norweskich, dowodzonych przez Fortynbrasa, przez Danię. Zapytany przez Hamleta o cel wyprawy, dowodzący oddziałem kapitan odpowiada

Hamlet Akt IV, Scena IV, Przekład Stanisława Barańczaka

...Idziemy zdobyć mały skrawek ziemi: Ma to-to nazwę, ale nic poza tym. Za pięć dukatów nie wziąłbym w dzierżawę tego zagonu. I zresztą Norwegia Czy Polska więcej na nim nie zarobią Gdyby go nawet od ręki sprzedały.

W scenie I aktu V pojawiają się „Pollack warres”:

Hamlet Akt V, Scena I, Przekład Józefa Paszkowskiego

...To młody Fortynbras: Wracając z polskiej wojny, daje salwy Angielskim posłom.

W finale dramatu (Akt V, scena II) wojska norweskie po zwycięstwie nad Polską, ponownie wkraczają do Danii. W rzeczywistości jednak w tym czasie nie było lądowego starcia Polski (Rzeczypospolitej) z Danią. W latach 1561–1582 toczyły się wojny o Inflanty, kiedy to Dania chciała w sojuszu z Lubeką utrzymać szlak żeglugowy do zajętej przez Moskwę Narwy zaś po stronie Rzeczypospolitej walczyła Szwecja. Teatrem wojny nie były jednak ziemie polskie, ale Bałtyk i Inflanty.
Imię królewskiego doradcy Poloniusza nasuwało podejrzenia, że postać ta była portretem ówczesnego polskiego polityka lub, że sam Poloniusz był z pochodzenia Polakiem. Tak interpretował sztukę m.in. Krystian Ostrowski, w którego przekładzie z 1870 roku pojawiają się wypowiedzi Laertesa Ty biedna Polko, Ty Ofelio droga... i Mój ojciec był Polakiem^[30]. Polski motyw pojawia się także w komedii Miarka za miarkę, w której Książę tłumaczy swoje opuszczenie Wiednia wyjazdem do Polski.

Miarka za miarkę Akt I, Scena III, przekład Macieja Słomczyńskiego

...Panu Angelo (...) Oddałem władzę absolutną w Wiedniu Sądzi, że podróż do Polski odbywam.

Wątek polski przewija się także w Opowieści zimowej. Utwór ten jest trawestacją romansu pasterskiego autorstwa Roberta Greene’a z roku 1590, który wplata wątki dramatyczne z historii księcia mazowieckiego Siemowita III i jego niewiernej żony (której przypisuje się imię Ludmiły). Wypadki te opisał Janko z Czarnkowa, według niego Siemowit podejrzewając żonę o niewierność uwięził ją w zamku w Rawie Mazowieckiej, po czym bestialsko udusił w 1366. Szekspir zmienił tożsamość dramatis personae, bohaterami czyniąc Czechów, a akcję przenosząc na Sycylię.